Przez 146 lat zaborów ziemie polskie przyłączone do Rosji wydawały na świat kolejne pokolenia patriotów. Wielu z nich wstępując do armii, mimo szykan i sztucznie piętrzonych przeszkód, potrafiło dojść w wojsku carskim do wysokich stanowisk, niejednokrotnie wyróżniając się na polach bitewnych.

Dla Adolfa Hitlera, Francja miała nie tylko znaczenie strategiczne -punkt na drodze do zwycięstwa w czasie II wojny światowej. Była to też walka podyktowana ambicją, gdyż kraj ten miał „upaść na kolana” przed przywódcą III Rzeszy.

„Kusociński - niski, krzywy nos, niepozorny. Ten potwornie silny charakter był niewidoczny w jego małym ciele" - tak o urodzonym w 1907 roku złotym medaliście z Los Angeles mówił Bohdan Tomaszewski. Właśnie charakterowi popularny „Kusy" zawdzięczał swoje wielkie osiągnięcia. Zarówno te sportowe, jak i przede wszystkim moralne.

Rok 1915 był dla Imperium Rosyjskiego pełen klęsk wojennych. Ofensywa państw centralnych parła na wschód odbierając carstwu zachodnie połacie państwa. O tym, że utrata ziem polskich jest nieunikniona zdawano sobie sprawę już wcześniej. Jednak Wielka Wojna, która dla wielu była dziejową tragedią, dla innych okazała się idealnym momentem do realizacji swoich aspiracji. Nie chodzi tu jednak o kolejnych Wokulskich bogacących się na konflikcie, czy bolszewickich wichrzycieli. Zajęcie Warszawy latem 1915 roku otworzyło możliwość do przyjęcia ewakuowanego Uniwersytetu Warszawskiego w Rostowie nad Donem - o co od dawna zabiegali jego mieszkańcy.

Okupacja niemiecka na ziemiach polskich wiązała się nie tylko z potężnymi represjami wobec ludności cywilnej, ale też nastawioną na wzmacnianie machiny wojennej III Rzeszy rabunkową eksploatacją polskiego przemysłu. Polskie podziemie nie zamierzało jednak na to biernie patrzeć.

Po upadku Francji w czerwcu 1940 r. Niemcy na poważnie zaczęli rozważać opcję przeprowadzenia inwazji na Szwajcarię. Kraj Helwetów rozpoczął przygotowywania do wojny, w których wzięli też udział polscy żołnierze.

Jest rok 1937. Siedzimy w sofijskiej kawiarni przy ulicy Cara Wyzwoliciela. Za oknem - ruchliwa ulica serca bułgarskiej stolicy. Na stoliku przed nami - aktualna prasa, turecka kawa i austriacki rogalik z masłem. W powietrzu wisi zapach słodkich wypieków. Schludnie ubrana obsługa serwuje zebranej tu sofijskiej elicie wyroby mistrzów cukiernictwa. Jesteśmy w kawiarni, i to nie byle jakiej, bo w jednej z trzech najlepszych w kraju - a wszystkie trzy należą do Polaka. Oto krótka historia, jak Smolniccy wyznaczali gastronomiczno-hotelarskie standardy w Bułgarii.

Gdy 20 grudnia 1970 r. Władysław Gomułka żegnał się ze stanowiskiem I sekretarza PZPR był chyba najbardziej znienawidzoną postacią ówczesnej Polski. Jego rezygnacja oficjalnie podyktowana powodami zdrowotnymi była tak naprawdę reakcją na krwawe stłumienie protestów na Wybrzeżu. Sam Gomułka pewnie nie przewidywał, że tak żałośnie skończy.