Polskie powstania zazwyczaj nie kojarzą się nam z operacjami marynarek wojennych. W wypadku jednak powstania styczniowego zarówno Polacy, jak i Rosjanie wykorzystali flotę. Tyle że my morską, a zaborca rzeczną.

Wydaje się, że jednym z najlepszych momentów w całym XIX wieku na odzyskanie przez Polskę niepodległości była wojna krymska. Dwa zachodnie mocarstwa – Francja i Wielka Brytania, wspomagane przez Turcję i Sardynię wdały się w wojnę z Rosją – głównym zaborcą Rzeczpospolitej. W tym czasie jednak na ziemiach polskich nie wybuchło żadne powstanie, a polskie jednostki formowane wówczas w Turcji odegrały minimalną rolę. Dlaczego tak się stało?

U schyłku 1841 roku w Paryżu pojawiła się kolejna kobieta mająca odegrać ogromną rolę zarówno w sekcie, jak i w życiu najważniejszego wyznawcy Towiańskiego, Adama Mickiewicza. Była nią Ksawera Deybel. Biografowie poety zrobili wiele, by usunąć ją z jego życia – problemem nie była dla nich przynależność wieszcza do sekty, lecz fakt, że Mickiewicz przez całą dekadę mieszkał pod jednym dachem z żoną i kochanką, a do tego płodził im na zmianę dzieci. Żałować można tylko potomstwa poety (tego legalnego i z nieprawego łoża), które wychowywało się w rodzinie dysfunkcyjnej o wyraźnych cechach patologicznych.

Stefan Żeromski w „Popiołach” nakreślił obraz żołnierzy Legionów Dąbrowskiego trochę inny niż ten znany z patriotycznych czytanek. Mimo ewidentnego bohaterstwa, Polacy nie stronili od grabieży, gwałtów czy mordów cywilów. Cieniem na tej inicjatywie kładzie się też aspekt współpracy z Francją, której gorzki smak legioniści poczuli bardzo szybko.

W drugiej połowie XIX wieku w społeczności kaszubskiej zaczął zarysowywać się istniejący do dziś podział. W tym czasie po raz pierwszy wyraźnie podkreślono odrębność Kaszubów. Sęk w tym, że część uważała, że jest to osobny naród, a część, że to szczególna odmiana Polaków.

Po klęsce powstania styczniowego na Polaków spłynęły kolejne represje. Tym razem nie miały one wyłącznie charakteru politycznego i gospodarczego, lecz także społeczny. Petersburg postanowił bowiem zmienić Polaków w Rosjan. Zaczynała się rusyfikacja. Jednak zanim rozkręciła się ona na dobre podjęto się realizacji pewnego eksperymentu.

10 grudnia 1850 roku gdzieś w odległym Aleppo w Syrii, które dziś kojarzy nam się głównie z nieustannie trwającą tam wojną, umarł generał Józef Bem. Smutny był koniec wielkiego generała. W Polsce był już nielubiany, na Węgrzech niepożądany, a w Turcji niepotrzebny. Dopiero po latach, w 1929 roku wrócił do rodzinnego Tarnowa, gdzie spoczął w specjalnym mauzoleum w Parku Strzeleckim, z którego, jak mówią, generał jest bliżej nieba.

Czy sport jest dla kobiety? – pytanie to na przełomie XIX i XX stulecia zadawało sobie wielu. Emancypacja spowodowała, że coraz więcej kobiet, mimo docinków ze strony mężczyzn, zaczęło się interesować sportem. Jedną z pierwszych dyscyplin, w których zmagały się panie było kolarstwo, a wzięło się to z całkiem niewinnej rowerowej mody.