Czwartek, 01.06.2023 Blanka Ciborowska
Czy wschodnie narody chciały niepodległej Polski? Problem polskiej niepodległości ze wschodniej perspektywy
Wielu spośród XIX-wiecznych polskich działaczy niepodległościowych wierzyło, iż dla sprawy polskiej ważna jest nie tylko interwencja rozgrywających europejską polityką mocarstw, ale także poparcie zagranicznych rewolucjonistów, demokratów, innych narodów walczących o swoją niepodległość, wolność czy zjednoczenie. Zwłaszcza patrioci związani z lewicą kładli nacisk na braterstwo ludów wojujących ,,za naszą i waszą wolność" i to właśnie w europejskich liberałach upatrywali się głównego wsparcia dla swoich dążeń. Tego rodzaju sojuszników Polacy szukali zarówno wśród uczestników Wiosny Ludów, ojców włoskiego Risorgimento, bonapartystów, paryskich komunardów, opozycji i opinii społecznej z państw Europy Zachodniej, jak i w ludziach szeroko pojętego Wschodu – rewolucjonistach rosyjskich, bojownikach o wolność Kaukazu, muzułmanach, innych Słowianach i mieszkańcach Europy Środkowo-Wschodniej, w tym tworzących swoją nowoczesną tożsamość narodach dawnej Rzeczypospolitej. Ziemie te miały dla Polaków niebagatelne znaczenie – dziś rzadko pamięta się jednak o relacjach Polska-Wschód w kontekście niepodległościowych dążeń. Warto zatem zastanowić się, jak widziano Polaków nad Dnieprem, Wołgą, na Kaukazie czy nad Bosforem.