Niewiele osób zapewne zdaje sobie sprawę, że Szwecja w pewnym momencie dziejowym była nie tylko jednym z najpotężniejszych państw w Europie, ale również mocarstwem, którego istnienie miało duży wpływ na dzieje świata. To właśnie ona grała pierwsze skrzypce w północno-wschodniej części Starego Kontynentu w siedemnastym wieku. Szwecję jednak różniło bardzo wiele od innych potęg epoki nowożytnej – nie posiadała ona rozległych terytoriów jak Rosja ani nie była tak bogata jak Hiszpania. Tak naprawdę był to kraj biedny – w latach trzydziestych XVII w. Królestwo Szwecji zamieszkiwało 2,5 miliona ludzi, z czego 1,5 miliona stanowili etniczni Szwedzi, reszta pochodziła z terytoriów nieszwedzkich takich, jak Finlandia czy Inflanty. Dla porównania, w Rzeczypospolitej mieszkało w tym samym czasie około 11 milionów ludzi. Za stworzenie potęgi szwedzkiej nie było zatem odpowiedzialne jej położenie czy bogactwa, lecz grono genialnych władców, którzy poprowadzili swój kraj do wielkości.

Potop szwedzki z lat 1655-1660 był jednym z największych kataklizmów w historii Polski. Straty, jakie spowodował można chyba porównywać jedynie ze skutkami II wojny światowej. Szwedzcy najeźdźcy jednak nie tylko niszczyli, ale też grabili, pozbawiając nas wielu narodowych skarbów.

Rzeczpospolita Obojga Narodów była pełna barwnych osobowości, które potrafiły łączyć w sobie fantazję, przepych, okrucieństwo z oddaniem ojczyźnie. Taką niezwykła mieszankę stanowił m.in. Jan Sobiepan Zamoyski.

Jednym z ważniejszych epizodów powstania Chmielnickiego było oblężenie Zamościa w 1648 roku. Wydarzenie to barwnie jest przywoływane w niedawno wydanej książce autorstwa Alex Vastatrix i Waldemara Bednaruka -„Harem”, której fragmenty publikujemy.

Michał Jerzy Wołodyjowski (a właściwie Jerzy Michał) jest jedną z najbardziej lubianych postaci Trylogii Henryka Sienkiewicza. Nie jest tajemnicą, że jej pierwowzorem był rzeczywisty dowódca obrony Kamieńca Podolskiego. Jest to jednak tylko część prawdy, bowiem pisząc „Ogniem i mieczem” noblista myślał najprawdopodobniej o innym Wołodyjowskim.

W XVII w. nastąpiło gwałtowne zintensyfikowanie kontaktów między Rzeczpospolitą a Persją. Stała za tym wielka polityka w myśl zasady: „wróg mego wroga jest moim przyjacielem".

Antymuzułmańskie nastroje spowodowane m.in. przestępstwami dokonywanymi przez wyznawców Allaha nie są tylko domeną naszych czasów. W swojej historii Polska miała już problem ze społecznością islamską i, by było ciekawiej, byli to uchodźcy. Reakcja niewiele różniła się od postawy nam współczesnych. Doprowadziło to do tragedii, ale obydwie strony potrafiły wyciągnąć z tego wnioski na przyszłość.

O królu Janie Kazimierzu krążą różne opinie. Chyba więcej szacunku zyskał już po odejściu z tego łez padołu niż za swego życia i panowania. W Trylogii Henryka Sienkiewicza ostatni Waza był mężem stanu, który wnikliwie charakteryzował bolączki Rzeczpospolitej. Współcześni mu byli bardziej skłonni odczytywać jego łacińskie inicjały ICR (Ioannis Casiirus Rex) jako Initium Calamitatis Regin, czyli początek nieszczęść królestwa. Pod koniec panowania tak wszyscy mieli go już dość, że się tylko modlili, żeby po prostu sobie poszedł, gdzieś daleko.