Historia bezwzględnie oceniła Franciszka Ksawerego Branickiego. Jako jeden z przywódców konfederacji targowickiej uchodzi za symbol zdrady. Stanisław Wyspiański przedstawił go w Weselu jako odrażającego upiora, który uosabia najgorsze cechy szlachty. Niektórzy, w swojej łaskawości twierdzą, że hetman był po prostu głupi. W rzeczywistości sam Branicki do końca życia uznawał siebie za patriotę. No i nie mógł być taki głupi, skoro dzięki niemu jego ród stał się tak potężny.

Do rzekomego imperium stworzonego w Europie Środkowej przez dynastię Jagiellonów odwołują się politycy co najmniej od czasów międzywojennych. W nawiązaniu do tego konstruktu planuje się coraz to nowsze wersje Międzymorza czy Trójmorza. Jednak Imperium Jagiellonów w przypisywanym jej znaczeniu tak naprawdę nigdy nie istniało.

Od kilku już lat podnoszone są głosy, by dzieciom nie czytać jednego z najsłynniejszych wierszy Juliana Tuwima „Murzynek Bambo”. Po ostatnich antyrasistowskich protestach w Stanach Zjednoczonych, również w Polsce zaczęto wyszukiwać przejawów rasizmu w naszej kulturze i z tego powodu znów dostało się „Murzynkowi”. Tylko czy naprawdę ten utwór jest aż taki straszny?

„Portret młodzieńca” Rafaela Santi, „Dama z gronostajem” Leonarda Da Vinci, „Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem” Rembrandta, „Sąd ostateczny” Hansa Memlinga. Wszystkie wymienione powyżej wspaniałe dzieła sztuki mają ze sobą coś wspólnego. Jest to fakt, że przed II wojną światową były częścią polskich zbiorów dzieł sztuki, a po jej wybuchu stały się obiektami pożądania okupujących Polskę armii.

Był 27 listopada 1620 roku. O godzinie dziewiątej rano z więzienia na Zamku Królewskim w Warszawie wyprowadzono skazańca i umieszczono go na specjalnej platformie katowskiego wozu. Co jakiś czas wóz zatrzymywał się w wyznaczonych miejscach, a kat rozżarzonymi szczypcami odrywał drobne fragmenty skóry złoczyńcy. Starał się przy tym by jego ofiara za szybko nie skonała. Wóz wtoczył się na placyk Piekiełko (albo rynek Nowego Miasta, przekazy nie są jasne) w Warszawie, gdzie czekał już zaciekawiony tłum. Skazańcowi włożono do prawej dłoni narzędzie zbrodni – czekan, po czym wepchnięto ją do ognia. Poparzoną kończynę odcięto. Następnie pozbawiono go drugiej ręki i zmaltretowanego przywiązano do czterech koni, ustawionych w czterech różnych kierunkach, tak by rozerwać ciało zbrodniarza na strzępy. Po wszystkim szczątki spalono i w zależności od przekazu wystrzelono armatą bądź wyrzucono do Wisły.

W 1923 roku Polską wstrząsnęła seria zamachów terrorystycznych. Największy z nich miał miejsce w Cytadeli Warszawskiej. Zginęło 30 żołnierzy, a kilkuset zostało rannych. Policja szybko wykryła sprawców członków komunistycznej siatki wywiadowczej w Wojsku Polskiej. Szpiegów czekał proces, lecz finał tej historii okazał się zupełnie inny niż wszyscy się spodziewali.

Poparcie papieża Jana Pawła II dla akcesji Polski do Unii Europejskiej wyrażone w przypominanym dziś często haśle „Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej” było ważnym głosem w debacie przedakcesyjnej. Mało kto jednak pamięta, co się tak naprawdę kryło za słowami Ojca Świętego.

Podobnie jak w przypadku innych głównych bohaterów „Trylogii” Henryka Sienkiewicza, Bohun sporo odbiega od swego historycznego pierwowzoru. Tym razem jednak nie chodzi jedynie o to, że jego życiorys nie pokrywa się z powieściowymi przygodami. Prawdziwy Bohun był bowiem nie tylko jednym z wielu kozackich watażków, ale też bojownikiem o ukraińską niepodległość.