Król Kazimierz Piast jako jedyny w polskiej historii otrzymał przydomek „wielki”. I jak najbardziej zasłużenie! Spróbujmy wyliczyć jego zasługi, za które uznano go najwybitniejszym polskim władcą.

1. Polska zieloną wyspą

Za panowania Kazimierza Wielkiego Polska była oazą spokoju, stabilizacji i wzrostu gospodarczego. Królestwo Piastów ominęła epidemia czarnej śmierci, przez co kraj uniknął poważnego kryzysu i mógł bez przeszkód się rozwijać. To właśnie za czasów Kazimierza nastąpiło najszybsze w naszej historii nadrabianie zapóźnień gospodarczych do krajów Europy Zachodniej. Król przyczynił się do tego poprzez m.in. ujednolicenie prawa, usprawnienie sądownictwa, systemu podatkowego, przyjmowanie imigrantów (głównie Żydów i Niemców, którzy „rozruszali handel”), rozbudowę miast i zamków (słynne „zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną”), a także zakładanie kopalni soli i srebra.

Ponadto owoce tego wzrostu były rozłożone między wszystkie stany, a nie trafiały do wąskiej grupy możnowładców. Nie na darmo Kazimierza nazywano opiekunem chłopów czy mieszczan. Król potrafił bowiem wsłuchiwać się ich potrzeby i ująć się za pokrzywdzonymi. To za jego czasów wyraźnie określono prawa, ale i obowiązki poddanych. Wszyscy płacili podatki, a na granicach pobierano cło, przez co kasa państwa nie cierpiała z powodu braku pieniędzy.

2. Polityka pokoju

W porównaniu do swego ojca Kazimierz nie prowadził ciągłych wojen, lecz próbował porozumieć się ze wszystkimi sąsiadami. Robił to pomimo ciągłych oskarżeń o tchórzostwo. Przyniosło to jednak swoje rezultaty, bowiem wskazany powyżej wzrost gospodarczy nie byłby możliwy, gdyby nie zapewnienie spokoju w kraju.

Nie oznacza to, że Królestwo Polskie nie prowadziło za Kazimierza Wielkiego żadnych wojen. Był to jednakże zazwyczaj ekspedycje na Ruś Czerwoną i ich negatywne skutki nie były odczuwane wewnątrz państwa.

3. Zreformował armię

Za Kazimierza Wielkiego powstał jeden z najsprawniejszych w naszych dziejach systemów obrony kraju. Wszyscy poddani władający ziemią mieli obowiązek na wezwanie króla stawić się na wyprawę wojenną. Liczba wystawionych zbrojnych zależała od wielkości dóbr. Każdy rycerz był też związany z jedną chorągwią, co ułatwiało dowodzenie. W dodatku wzdłuż granic budowano sieć zamków, która znacząco przyczyniła się do wzrostu bezpieczeństwa Polski.

4. Wyprowadził Polskę z izolacji międzynarodowej i uczynił z niej jednego z europejskich liderów

Władysława Łokietka jako króla Polski nie uznawała większość władców europejskich. Dla nich prawowitym polskim monarchą był Jan Luksemburski. Sytuację Łokietka pogarszał w dodatku jego najazd z pogańskimi Litwinami na chrześcijańską Brandenburgię, który mocno zszargał jego wizerunek na arenie międzynarodowej. Ponadto tuż przed śmiercią Władysława przeciwko Polsce montowała się krzyżacko-czeska koalicja.

Dopiero Kazimierz Wielki dogadał się z Luksemburczykiem, który zrzekł się tytułu króla Polski. Doprowadził też do zerwania antypolskiej koalicji i zawarł porozumienie z Krzyżakami w 1343 r., w Kaliszu. W dodatku umocnił sojusz Polski z potężnymi Węgrami. Prowadził przy tym wszystkim politykę realną i nie rzucał się na realizację nieosiągalnych celów.

W konsekwencji to wszystko doprowadziło do sytuacji, że już na przełomie lat 50. i 60. XIV w. Polska odgrywała znaczącą rolę na kontynencie, a Kazimierz Wielki był jednym z najbardziej poważanych władców europejskich, czego najlepszym przykładem była jego funkcja arbitra w sporach między monarchami.

5. Poszerzył granice Polski

To Kazimierz Wielki odzyskał Kujawy i ziemię dobrzyńską, a przede wszystkim przyłączył do Polski Lwów i Ruś Czerwoną. Tym samym wyznaczył nowy kierunek rozprzestrzenienia się polskich wpływów. Po latach miało to zaowocować unią polsko-litewską i okresem największej świetności Królestwa Polskiego.

6. Założył pierwszy polski uniwersytet

W 1364 r. Kazimierz Wielki, po otrzymaniu stosownej papieskiej buli, powołał Akademię Krakowską wzorowaną na uniwersytecie w Bolonii. Powstałe w Krakowie wydziały sztuk wyzwolonych, prawa i medycyny miały zapewniać potrzebnych Polsce fachowców oraz stanowić ważny ośrodek intelektualny w tej części Europy.

Zobacz także:

Jakie są argumenty drugiej strony na ten temat