W trakcie powstania warszawskiego w okolicach stolicy stacjonowały jednostki armii węgierskiej. Niemcy chcieli je wykorzystać do tłumienia polskiego zrywy. Jednak Węgrzy nie tylko nie mieli takiego zamiaru, ale wręcz udzielali pomocy powstańcom. Pojawiły się nawet pomysły by wojska węgierskie przyłączyły się do walki Polaków z niemieckim okupantem. Lecz na drodze stanęła wielka polityka.

Stepan Bandera jest czarną postacią polskiej historii. Na Ukrainie jest natomiast zgoła inaczej. Uznawany jako bojownik walki o niepodległość Ukrainy przywódca ukraińskich nacjonalistów otaczany jest w niektórych regionach szczególną czcią. Jednak nie da się uwolnić Stepana Bandery od działań banderowców. Jego zwolennicy dokonywali okrutnych zbrodni na Polakach, Żydach, a także Ukraińcach. Skąd się zatem bierze kult Bandery? Co Ukraińcy wiedzą o rzezi wołyńskiej?

Rzeczpospolita Trojga Narodów jest niespełnionym projektem sięgającym XVII wieku. Idea porozumienia i wspólnoty Polaków, Litwinów i Kozaków, a następnie Ukraińców inspirowała kolejne pokolenia. W XX wieku Józef Piłsudski przewidywał dla Ukrainy rolę polskiego sojusznika i bufora. Potem zarówno wśród polskich, jak i ukraińskich inteligentów pojawiły się koncepcje polsko-ukraińskiej federacji. Odrodzenie tego typu pomysłów nastąpiło wraz z rosyjską inwazją na Ukrainę.

Rosyjska inwazja na Ukrainę i wiodąca polska pomoc dla tego państwa spowodowała, że zarówno nad Wisłą, jak i nad Dnieprem rozpoczęto dyskusje nad pogłębieniem współpracy pomiędzy obydwoma krajami. Impulsem do tego stały się niewątpliwie słowa ukraińskiego prezydenta przed polskim Zgromadzeniem Narodowym. Wołodymyr Zełeński stwierdził m.in. wtedy, że między Polską a Ukrainą „nie ma już żadnych granic”, a wraz z państwami bałtyckimi „jest nas 90 milionów” i „razem możemy wszystko”. W trakcie swojego wystąpienia przed ukraińskimi parlamentem wtórował mu prezydent Andrzej Duda, zapowiadając podpisanie nowego traktatu o wzajemnych stosunkach. Na tej podstawie w dyskursie publicznym pojawiły się pomysły pójścia jeszcze dalej: zawiązania polsko-ukraińskiej unii, a nawet federacji.

O III powstaniu śląskim czasem się mówi, że był to „cud nad Odrą”. O ile w przypadku podobnego stwierdzenia dotyczącego bitwy warszawskiej jest to określenie przesadzone, to tutaj słowo „cud” jest jak najbardziej adekwatne. Biorąc pod uwagę fatalne dowodzenie, spory i słabość powstańców, to naprawdę cud, że to wszystko skończyło się dla Polski tak dobrze.

Wojna Rosji z Ukrainą stanowi niewątpliwie jedno z najważniejszych wydarzeń początku XXI wieku. Zdaniem niektórych, może to być także historyczna szansa na zakończenie rosyjskiego projektu imperialnego. To kiedy się skończy wojna ukraińsko-rosyjska nie sposób przewidzieć. Można jednak w odniesieniu do podobnych sytuacji z historii określić, jakie są możliwe scenariusze dalszego przebiegu wydarzeń.

Gdy pod koniec lat 30. ubiegłego stulecia zaostrzyły się stosunki między Polską a Niemcami i wojnę było czuć w powietrzu wielu „ekspertów” snuło plany, jak po zwycięstwie podzielić terytorium hitlerowskiego przeciwnika. Najłatwiej swoje roszczenia było oprzeć na historycznych podstawach. „Odwieczne piastowskie ziemie” nie były zatem wymysłem komunistów. Sanacyjni specjaliści szli nawet dalej i dogrzebali się do epizodu polskiego władztwa nad Berlinem.

Sojusz niemiecko-rosyjski zawsze stanowił zagrożenie wobec krajów Europy Środkowej i Wschodniej. Obecnie Berlin ociąga się z pomocą dla walczącej z Rosją Ukrainy. Wpływ na to mają nie tylko relacje gospodarcze i polityczne z Moskwą, ale też zaszłości historyczne.