Czy honor wiążę się z przestrzeganiem prawa? Teoretycznie tak, ale w przedwojennej Polsce nie było to aż takie oczywiste. Obrona godności i honoru oficerskiego nie była prostą sprawą i by pozostać uważanym w powszechnej opinii za „człowieka honoru” trzeba było być gotowym do największych poświęceń. A przepisy prawne miały przy tym drugorzędne znaczenie.

Polski biegun zimna, przesmyk suwalski – z tym najczęściej kojarzy się Polakom Suwalszczyzna. Kraina ta jest jednak ze wszech miar bardziej ciekawa. Jest to jeden z reliktów dawnej Rzeczpospolitej Obojga Narodów w obecnych granicach Polski, a ściślej rzecz biorąc to pamiątka III RP po Wielkim Księstwie Litewskim.

25 maja 1948 r. w więzieniu przy ulicy Rakowieckiej na warszawskim Mokotowie strzałem w tył głowy został zamordowany, jak określił to brytyjski historyk Michael Foot, „jeden z najodważniejszych ludzi antyniemieckiego podziemia w okupowanej Europie”, rotmistrz Witold Pilecki. To on w 1940 r. celowo „dał się wywieźć” do obozu Auschwitz, gdzie tworzył konspirację i przekazywał stamtąd raporty na temat niemieckiej machiny zagłady. Pilecki jest chyba dziś najsłynniejszym więźniem tej niemieckiej fabryki śmierci, ale w czasach Polski Ludowej to miano przyznawano wieloletniemu premierowi Józefowi Cyrankiewiczowi. Zdaniem niektórych ten komunistyczny przywódca nie tylko nie pomógł Pileckiemu w trakcie powojennego procesu, lecz także walnie przyczynił się do śmierci rotmistrza. A wszystko po to, aby ukryć wstydliwe fakty z przeszłości.

Żadna inna jazda nie kojarzy się ze zwycięstwami Rzeczpospolitej tak jak husaria. Sukcesy odnosiła w chwilach największej świetności tego państwa, a jej upadek przypadł na lata największego kryzysu Polski i Litwy.

W XV w. Imperium Osmańskie powiększyło się o Bałkany, zagrażając już bezpośrednio państwom rządzonym przez Jagiellonów. Choć Królestwo Polskie nie toczyło jeszcze zmagań z Turcją, to już wtedy rodził się mit „przedmurza chrześcijaństwa”, który był jednym z największych polskich sukcesów piarowych w historii.

Hassling-Ketling of Elgin, czyli po prostu Ketling jest jednym z głównych bohaterów ostatniej części Trylogii Henryka Sienkiewicza, „Pan Wołodyjowski”. Szkot służący Rzeczpospolitej, wierny przyjaciel tytułowego „małego rycerza” broni wraz z nim twierdzy w Kamieńcu Podolskim, a następnie ginie pod jej gruzami po samobójczym wysadzeniu zamkowych prochów. Powieściowy (i filmowy) Ketling ginie, gdyż do serca wziął sobie słowa ślubowania, że będzie bronił warowni do ostatniej kropli krwi. A jak to było naprawdę?

Rosyjska inwazja na Ukrainę i wiodąca polska pomoc dla tego państwa spowodowała, że zarówno nad Wisłą, jak i nad Dnieprem rozpoczęto dyskusje nad pogłębieniem współpracy pomiędzy obydwoma krajami. Impulsem do tego stały się niewątpliwie słowa ukraińskiego prezydenta przed polskim Zgromadzeniem Narodowym. Wołodymyr Zełeński stwierdził m.in. wtedy, że między Polską a Ukrainą „nie ma już żadnych granic”, a wraz z państwami bałtyckimi „jest nas 90 milionów” i „razem możemy wszystko”. W trakcie swojego wystąpienia przed ukraińskimi parlamentem wtórował mu prezydent Andrzej Duda, zapowiadając podpisanie nowego traktatu o wzajemnych stosunkach. Na tej podstawie w dyskursie publicznym pojawiły się pomysły pójścia jeszcze dalej: zawiązania polsko-ukraińskiej unii, a nawet federacji.

O III powstaniu śląskim czasem się mówi, że był to „cud nad Odrą”. O ile w przypadku podobnego stwierdzenia dotyczącego bitwy warszawskiej jest to określenie przesadzone, to tutaj słowo „cud” jest jak najbardziej adekwatne. Biorąc pod uwagę fatalne dowodzenie, spory i słabość powstańców, to naprawdę cud, że to wszystko skończyło się dla Polski tak dobrze.